ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ဢမ်ႇၼၼ် ၶိပ်တူဝ်ႇၶိူဝ်ႇရဵၼ်ႇသီႇ (cryptocurrency) ၼၼ်ႉ ပဵၼ် “ငိုၼ်း” မဵဝ်းၼိုင်ႈ ပုၼ်ႈတႃႇၸႂ်ႉၸၢႆႇ၊ လူင်းတိုၼ်း၊ သိုဝ်ႉၶၢႆ၊ လႅၵ်ႈပိၼ်ႇ လႄႈ ၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇငိုၼ်းပျႃး (kyat) ဢမ်ႇၼၼ် ငိုၼ်းဝၢတ်ႇ (baht) ၼၼ်ႉယူႇ။ တီႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼၼ်ႉ ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ငိုၼ်းတီႇၸီႇတေႃႇ (digital) ဢၼ်လုၵ်ႉတီႈၶွမ်းသေႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃး လႄႈ ဢမ်ႇၸႂ်ႈငိုၼ်း “ၸေႈ” ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ ၼႆယဝ်ႉ။
ၵွပ်ႈသင်လႄႈလူဝ်ႇမီးငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ?
ယၢမ်းလဵဝ် ၵူႈမိူင်းမီးငိုၼ်းႁင်းၽႂ်မၼ်းယူႇယဝ်ႉ ယွၼ်ႉသင်လူဝ်ႇမီးငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇထႅင်ႈ? ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း တေလႆႈဢွၼ်ၵၼ်မႃးထတ်းသၢင်တူၺ်းဝႃႈ “ငိုၼ်းလူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇ” (fiat currency) ႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်။ ငိုၼ်းဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ဢၢမ်းၼၢတ်ႈဢမ်ႇၼၼ်ဢႃႇၼႃႇ ၵၢၼ်ၵုမ်းထိုင်းၼၼ်ႉ ယူႇပႃႈတႂ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉၵမ်းသိုဝ်ႈ။
မိူင်းဢၼ်မီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈလီလႄႈ မီးလွင်ႈၶိုၼ်ႈယႂ်ႇၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ၶၼ်ငိုၼ်းတေမၼ်ႈၵိုမ်း လႄႈ ၵူၼ်းမိူင်းမီးၽဝလွင်ႈပဵၼ်ယူႇလီ။ ၵူၺ်းမိူင်းဢၼ်မီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈဢမ်ႇလီ ဢမ်ႇၼၼ် မီးၵၢၼ်ၵိၼ်သူးၵိၼ်လၢပ်ႈ (corruption) ၼၼ်ႉ ၵမ်ႈၼမ်ၶၼ်ငိုၼ်းၸၢင်ႈတူၵ်းႁႅင်းလႄႈ ဢမ်ႇမီးလွင်ႈမၼ်ႈၵိုမ်း။ ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ၶၼ်ငိုၼ်း ဢၼ်လူင်ပွင်ၸိုင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇၼၼ်ႉ ၶိုၼ်ႈယူႇၼိူဝ် လူင်ပွင်ၸိုင်ႈမိူင်းလႂ်မိူင်းၼၼ်ႉ ၼႆယဝ်ႉ။
ပုၼ်ႈတႃႇလူတ်းယွမ်းဢၢမ်းၼၢတ်ႈလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ ၼႂ်းၵၢၼ်ၵုမ်းထိင်းၵၢၼ်ငိုၼ်းၸိုင်ႈမိူင်းၼၼ်ႉ ပိတ်ႇၶွႆႇ(Bitcoin) ဢၼ်ပဵၼ် ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ (cryptocurrency) ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ထုၵ်ႇသၢင်ႈဢွၵ်ႇမႃးၼႂ်းပီ 2008 ၼႆယဝ်ႉ။ ပိတ်ႉၶွႆႇ ပဵၼ်ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ဢၼ်မီးၵၢၼ်ၸႅၵ်ႇၽႄဢၢမ်းၼၢတ်ႈ (decentralization) လႄႈ ဢမ်ႇမီးလူင်ပွင်ၸိုင်ႈ မိူင်းလႂ်မိူင်းၼိုင်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ၸုမ်းလႂ်ၸုမ်းၼိုင်ႈၵုမ်းထိင်းဝႆႉ။ ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ႁဵတ်းၵၢၼ်ၼိူဝ် ၼႅင်ႈသၢၼ်ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ပလွၵ်ႉၶျဵင်း (blockchain) ၼႆယူႇ။
ဝၼ်းမိူဝ်ႈၼႆႉ လိူဝ်သေပိတ်ႉၶွႆႇယဝ်ႉ မီးငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇတၢင်ႇၸိူဝ်းမိူၼ်ၼင်ႇ Ethererum (ETH) ၊ Ripple (XRP) ၊ Litecoin (LTC) လႄႈ Cardano (ADA) ၼႆယဝ်ႉ။
