Tai Crypto ဢႅပ်ႇငိုၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ဝႃးလဵတ်ႇ (wallet) ပုၼ်ႈတႃႇငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼၼ်ႉ မီးတင်းၼမ်။ ၵမ်ႈၽွင်ႈႁဵတ်းဢွၵ်ႇမႃးပုၼ်ႈတႃႇၸႂ်ႉၼႂ်းၾူၼ်း လႄႈ ၶွမ်း ၵမ်ႈၽွင်ႈသမ်ႉပဵၼ်ၸိူဝ်းဢၼ် ယိမ်းၵမ်လႆႈမိူၼ်ဢႅပ်ႇငိုၼ်းဢၼ်တႄႉ။
ဝေႃးလဵတ်ႇ (wallet) ပဵၼ်သင်?
ဢွၼ်တၢင်းသုတ်း ႁဝ်းၶႃႈတေဢွၼ်ၵၼ်မႃးလဵပ်ႈႁဵၼ်းတူၺ်းဝႃႈ ဝေႃးလဵတ်ႇၼၼ်ႉပဵၼ်သင် လႄႈ မၼ်းႁဵတ်းၵၢၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်? ဝေႃးလဵတ်ႇၼၼ်ႉ ပဵၼ်ဢႅပ်ႇငိုၼ်း ပုၼ်ႈတႃႇၵဵပ်းသိမ်းလႄႈၸတ်းၵၢၼ် ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ (မိူၼ်ၼင်ႇဢႅပ်ႇငိုၼ်းဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈသႂ်ႇငိုၼ်းၼႂ်းမၼ်း) ၼၼ်ႉယူႇ။ တီႈတႄႉမၼ်း ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၵူႈလွင်ႈလွင်ႈ တေမီးယူႇၼိူဝ် ပလွၵ်ႉၶျဵင်း (blockchain) ၵွပ်ႈၼၼ် ငိုၼ်းၼၼ်ႉဢမ်ႇလႆႈယူႇၼႂ်း ဝေႃးလဵတ်ႇႁဝ်းၶႃႈ မိူၼ်ၼင်ႇဢႅပ်ႇဢၼ်တႄႉ။ ဝေႃးလဵတ်ႇၸိူဝ်းၼႆႉ မီးၼႃႈတီႈၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉ တူဝ်လိၵ်ႈလပ်ႉဢွၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ ၽၢႆးဝဵတ်ႇၶီး (private keys) ပုၼ်ႈတႃႇၶဝ်ႈထိုင်ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ဢၼ်မီးၼိူဝ်ပလွၵ်ႉၶျဵင်း။ ၵွပ်ႈၼၼ် ဝဵင်းလဵတ်ႇႁဵတ်းၵၢၼ်မိူၼ်ၼင်ႇ ၵၢၵ်ႇသေႃးပုၼ်ႈတႃႇ ၽုၺ်ႇတိူၵ်ႈငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ဢၼ်မီးၼိူဝ်ပလွၵ်ႉၶျဵင် းၼႆယဝ်ႉ။
ဝေႃးလဵတ်ႇမႆႈလႄႈၵတ်း ပိူင်ႈၵၼ်ၸိူင်ႉႁိုဝ်?
ဝေႃးလဵတ်ႇၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼၼ်ႉ ပိူင်လူင်မၼ်းၸႅၵ်ႇဢွၵ်ႇဝႆႉပဵၼ် 2 သႅၼ်း ႁွင်ႉဝႃႈ ဝေႃးလဵတ်ႇမႆႈ (hot wallet) လႄႈ ဝေႃးလဵတ်ႇၵတ်း (cold wallet)။ ဝေႃးလဵတ်ႇမႆႈၼၼ်ႉ ပဵၼ်ၸိူဝ်းဢၼ်လႆႈတေႃႇလႅင်းၼဵတ်ႇ (internet) ဝႆႉ မိူၼ်ၼင်ႇၸိူဝ်းဢၼ်မီးၼႂ်းၾူၼ်းလႄႈၶွမ်း။ ထႅင်ႈၽၢႆႇၼိုင်ႈ ဝေႃးလဵတ်ႇၵတ်းသမ်ႉပဵၼ်ၸိူဝ်းဢၼ် ဢမ်ႇလႆႈတေႃႇလႅင်းၼဵတ်ႇဝႆႉ မိူၼ်ဢၼ်တႅမ်ႈသႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းၸေႈ လႄႈ သႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းၶိူင်ႈ hardware wallets (ငၢႆးၶိူင်ႈ USB) ၼႆယဝ်ႉ။
ဝေႃးလဵတ်ႇႁၢတ်ႉဝႄး (Hardware wallets)
ဝေႃးလဵတ်ႇႁၢတ်ႉဝႄး ပဵၼ်ၶိုင်ႈၸၢၵ်ႈ ဢၼ်ယိပ်းၵမ်လႆႈတႄႉ (ႁွင်ႉဝႃႈဝေႃးလဵတ်ႇၵတ်း cold wallet) ပုၼ်ႈတႃႇၵဵပ်းသိမ်းမတူဝ်လိၵ်ႈလပ်ႉ (private keys) ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ။ သင်တေတေႃႉသူင်ႇငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼႆ တေလႆႈသဵပ်ႇဝေႃးလဵတ်ႇႁၢတ်ႉဝႄးၼႆႉ ၶဝ်ႈၼႂ်းၶွမ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၾူၼ်းႇ။ ၵွပ်ႈၼၼ် သင်ဢမ်ႇလႆႈသဵပ်ႇၶွမ်းဢမ်ႇၼၼ်ၾူၼ်းဝႆႉၼႆ ငိုၼ်းဢၼ်မီးၼႂ်းဝေႃးလဵတ်ႇၼႆႉ မီးလွင်ႈလွတ်ႈၽေးသုင်ယွၼ်ႉဝႃႈမၼ်းဢမ်ႇလႆႈတေႃႇလႅင်းၼဵတ်ႇဝႆႉ။ ၶွမ်ႇပၼီႇဢၼ်ႁဵတ်းဢွၵ်ႇဝေႃးလဵတ်ႇႁၢတ်ႉဝႄးၼၼ်ႉ တေမီးမိူၼ်ၼင်ႇ –
ဝေႃးလဵတ်ႇသွပ်းဝႄး (Software wallets)
ဝေႃလဵတ်ႇသွပ်ႉဝႄး ပဵၼ်ဝေႃးလဵတ်ႇမႆႈ (hot wallet) ၸိူဝ်းဢၼ်ႁဝ်းၶႃႈ သႂ်ႇဝႆႉၼႂ်းၾူၼ်း ဢမ်ႇၼၼ် ၼႂ်းၶွမ်း။ တႃႇၸႂ်ႉဝေႃးလဵတ်ႇသႅၼ်းၼႆႉ တေလႆႈမီးလႅင်းၼဵတ်ႇ (internet) ပုၼ်ႈတႃႇ ၵဵပ်းသိမ်း ဢမ်ႇၼၼ် တေႃႉသူင်ႇငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼႆယဝ်ႉ။ ဝေႃးလဵတ်ႇသွပ်းဝႄးဢၼ်ၸိုဝ်ႈသဵင် လင်ၼၼ်ႉတေမီးမိူၼ်ၼင်ႇ
- Metamask – တႃႇၾူၼ်း လႄႈ ၶွမ်း
- Trust Wallet – တႃႇၾူၼ်း
- Exodus Crypto Wallet – တႃႇၾူၼ်းလႄႈၶွမ်း
ဝေႃႇလဵတ်ႇၸေႈ (Paper wallets)
ယွၼ်ႉပိူဝ်ႈဝႃႈ ဝေႃးလဵတ်ႇမီးၼႃႈတီႈၵဵပ်းသိမ်းတူဝ်လိၵ်ႈလပ်ႉ (private keys) တႃႇၶဝ်ႈထိုင်ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇဢၼ်မီးၼိူဝ်ပလွၵ်ႉၶျဵင်းၼႆလႄႈ သင်ဢမ်ႇၶႂ်ႈၸႂ်ႉဝေႃးလဵတ်ႇၼႂ်းၾူၼ်း ဢမ်ႇၼႂ်းၶွမ်းၼႆ ႁဝ်းၶႃႈၸၢင်ႈတႅမ်ႈတူဝ်လိၵ်ႈလပ်ႉၸိူဝ်းၼႆႉ လူင်းၼႂ်းၸေႈၵမ်းသိုဝ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် ႁဵတ်းပဵၼ် QR code သေ ထုတ်ႇဢွၵ်ႇ (print) ၼႂ်းၸေႈလိၵ်ႈ တႃႇၵဵပ်းသိမ်းဝႆႉတီႈဢၼ်မီလွင်ႈႁူမ်ႇလူမ်ႈ ၼႆယဝ်ႉ။
