ယၢမ်းလဵဝ် လႆႈထူပ်းႁၼ်ပီႈၼွင်ႉတႆးႁဝ်း မီးလွင်ႈသူၼ်ၸႂ် လႄႈ ဢွၼ်ၵၼ် လူင်းတိုၼ်းၼႂ်းၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၶိပ်ႉတူဝ်ႇတင်းၼမ်။ တႃႇၽူႈလူင်းတိုၼ်းမိုဝ်းမႂ်ႇၼၼ်ႉ တေလႆႈမီးလွင်ႈပွင်ႇၸႂ် ၵဵဝ်ႇလူၺ်ႈၶေႃႈပႅၵ်ႇပိူင်ႈ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၼႂ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ လႄႈ ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်း ၼႂ်းၵုၼ်ႇ (stock trading) ဢၼ်မီးႁူဝ်ၶေႃႈယႂ်ႇမၼ်း 7 ၶေႃႈၸွမ်းၼင်ႇပႃႈတႂ်ႈၼႆႉ –
1. ၵၢတ်ႇၶိပ်ႉတူဝ်ႇပိုတ်ႇ 24 ၸူဝ်ႈမူင်း
ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼၼ်ႉ ႁဵတ်းလႆႈ 24 ၸူဝ်ႈမူင်း ဝၼ်းၸၼ်ထိုင်ဝၼ်းတိတ်ႉ (ဢမ်ႇမီးၶၢဝ်းယၢမ်းလႄႈဝၼ်းလိုဝ်ႈ)။ ၽွၼ်းလီမၼ်းၼၼ်ႉ ၵူၼ်းၵူႈၵေႃႉမီးလွင်ႈထၢင်ႇႁၢင်ႈလူင်းတိုၼ်း ၶၢဝ်းယၢမ်းလႂ်ၵေႃႈလႆႈ။ ပဵၼ်ႁိုဝ်ၵေႃႈယဝ်ႉ ၽွၼ်းႁၢႆႉမၼ်းသမ်ႉ သင်တူဝ်ၵဝ်ႇဢမ်ႇမေႃၸတ်းၵၢၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်းၼႆ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈမီးၵၢၼ်ပၵ်းတႃတူၺ်းၸွမ်းယူႇၵူႈၶၢဝ်းယၢမ်း လႄႈ ဢမ်ႇလပ်းဢမ်ႇၼွၼ်းပဵၼ်ၶၢဝ်းယၢမ်း၊ ၼႆႉၸၢင်ႈတုမ်ႉတိူဝ်ႉပၢႆးယူႇလီ လႄႈ ပၢႆးၸႂ်တင်းၼမ်။
2. ဢမ်ႇမီးၽႂ်သင်ႇၵိုတ်းသိုဝ်ႉၶၢႆၸူဝ်ႈၶၢဝ်း
ၼႂ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၵုၼ်ႇ (stock trading) ၼၼ်ႉ သင်ၶၼ်ၵုၼ်ႇၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႅင်ႈလၢႆႈၼမ် ဢမ်ႇၼၼ် မီးလွင်ႈၽိတ်းပိူင်ႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼႆ တေမီးၵၢၼ်ၵိုတ်းယင်ႉ ႁၢမ်ႈသိုဝ်ႉၶၢႆၸူဝ်ႈၶၢဝ်း ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ သိူဝ်းၵိတ်ႉပလဵၵ်ႇၵိူဝ်ႇ (circuit breaker) ၼၼ်ႉယူႇ။ ၵူၺ်းၼႂ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးတူဝ်ၵိုတ်းသိုဝ်ႉၶၢႆၸူဝ်ႈၶၢဝ်း၊ ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ၽူႈလူင်းတိုၼ်းၸၢင်ႈလႆႈၼမ်ႉမႅတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် တူၵ်းသုမ်းငိုၼ်းတင်းၼမ် မိူဝ်ႈၵႃႈၶၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၵိုင်ႉၵၢင်ႉလႅင်ႈလၢႆႈႁၢဝ်ႉႁႅင်းၼၼ်ႉယူႇ။
3. ဢမ်ႇမီး Ceiling & Floor 30%
ၼႂ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၵုၼ်ႇၼၼ်ႉ မီးၵၢၼ်ၸႂ်ႉပိူင် ceiling & floor 30% ဢၼ်မၵ်းမၼ်ႈ ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆသုင်သုတ်းလႄႈတႅမ်ႇသုတ်းဢမ်ႇပူၼ်ႉ 30% တေႃႇၼိုင်ႈဝၼ်း။ ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ၵူၼ်းၼိုင်ႈၵေႃႉ တေဢမ်ႇလႆႈမီးၼမ်ႉမႅတ်ႈၼမ်ပူၼ်ႉ 30% ဢမ်ႇၼၼ် တူၵ်းသုမ်းၼမ်သုတ်း 30% ၼႂ်းၼိုင်ႈဝၼ်း။ ပိုင်ၼႆႉ ႁဵတ်းၶိုၼ်ႈမႃးပုၼ်ႈတႃႇႁႂ်ႈၽူႈလူင်းတိုၼ်း မီးလွင်ႈ ႁူမ်ႇလူမ်ႈၼႂ်းၵၢၼ်ငိုၼ်းၼမ်မႃးလိူဝ်ၵဝ်ႇ။ ၵူၺ်းၼႂ်းၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼၼ်ႉ ဢမ်ႇမီးပိူင် ceiling & floor လႄႈ ဢမ်ႇလႆႈမၵ်းမၼ်ႈ တင်းၼမ်ၼမ်ႉမႅတ်ႈ ဢမ်ႇၼၼ် လွင်ႈလုသုမ်းငုိၼ်းသင်။
4. ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆတေလႆႈၸၢႆႇ တီႈဢေႇသုတ်း 0.25% တေႃႇပွၵ်ႈ
ၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၶိပ်ႉတူဝ်ႇ လုၵ်ႉတီႈၵၢတ်ႇ (exchange) မိူၼ်ၼင်ႇ Binance ဢမ်ႇၼၼ် Bitkub ၼၼ်ႉ တေလႆႈသဵင်ႈၵႃႈသိုဝ်ႉ ၶၢႆတီႈဢေႇသုတ်း 0.25% ၶွင်တင်းၼမ်ငိုၼ်းဢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ။ ပိူင်တႅၵ်ႈမၼ်း သင်သိုဝ်ႉၶၢႆၶိပ်ႉတူဝ်ႇတႃႇငိုၼ်း 10,000 USD ၼႆ တေလႆႈသဵင်ႈၵႃႈသိုဝ်ႉၶၢႆမၼ်း 2.5 USD (လိူဝ် 997.5 USD) ။ ၵႃႈၶၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆၼၼ်ႉ ၵၢတ်ႇၼိုင်ႈတီႈလႄႈၼိုင်ႈတီႈ ၸၢင်ႈမၵ်းမၼ်ႈၶၼ်မၼ်းပႅၵ်ႇပိူင်ႈၵၼ်ၼႆယဝ်ႉ။
5. ၵၢတ်ႇၶိပ်ႉတူဝ်ႇပဵၼ်ၵၢတ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း
ၵၢတ်ႇၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ပဵၼ်ၵၢတ်ႇဢၼ်ဢမ်ႇမီးၶွပ်ႇၶဵတ်ႇလႅၼ်လိၼ် လႄႈ မၼ်းပဵၼ်ၵၢတ်ႇလုမ်ႈၾႃႉ ဢမ်ႇၼၼ် ၵၢတ်ႇၵူႈမိူင်းမိူင်း။ ၼႆႉပွင်ႇဝႃႈ ၽူႈလူင်းတိုၼ်းၶဝ် မီးတၢင်းလိူၵ်ႈတႃႇသိုဝ်ႉၶၢႆၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ၼႂ်းမိူင်းဢၼ်ၶဝ်ယူႇ ဢမ်ႇၼၼ် လုၵ်ႉတီႈၼွၵ်ႈမိူင်းၵေႃႈလႆႈ။
6. "Not your keys, not your coins"
“Not your keys, not your coins” ပွင်ႇဝႃႈ “သင်သူဢမ်ႇၸႂ်ႈၵူၼ်းယိပ်းၵၢၵ်ႇသေႃးမၼ်းၼႆ သူဢမ်ႇၸႂ်ႈၸဝ်ႈၶွင်ငိုၼ်းၼၼ်ႉ” ပဵၼ်ၵႂၢမ်းလၢတ်ႈဢၼ်ၵူၼ်းၼႂ်တူင်ႇဝူင်း ၵၢၼ်လူင်းတိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၵႆႉလၢတ်ႈၵၼ်။ မိူဝ်ႈၽူႈလူင်းတိုၼ်းမီးငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ၼႂ်းၵၢတ်ႇလႅၵ်ႈငိုၼ်း မိူၼ်ၼင်ႇ Binance ၼၼ်ႉ ပွင်ႇဝႃႈၶဝ်ဢဝ်ငိုၼ်းၵႂႃႇ “ၾၢၵ်ႇ” ဝႆႉတီႈ Binance ပုၼ်ႈတႃႇၵၢၼ်သိုဝ်ႉၶၢႆ။ ၶွမ်ႇပၼီႇ Binance ပဵၼ်ၽူႈဢၼ်ယိပ်းငိုၼ်းၶဝ်ဝႆႉတၢင်းမူတ်း။ တေႃႇပေႃး မိူဝ်ႈၽူႈလူင်းတိုၼ်းၶဝ် ၶၢႆႉငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇ ၶဝ်ႈၵႂႃႇၼႂ်း ဢႅပ်ႇငိုၼ်း (wallet) သုၼ်ႇတူဝ် ဢၼ်ၶဝ်ပဵၼ်ၽူႈယိပ်း ၵၢၵ်ႇသေႃး ဢၼ်ႁွင်ႉဝႃႈ private keys ၼၼ်ႉ ၶဝ်ၸင်ႇပဵၼ်ၸဝ်ႈၶွင်ငိုၼ်းၶိပ်ႉတူဝ်ႇၼၼ်ႉတႄႉတႄႉ ၼႆယဝ်ႉ။